Viết cho em-Thơ Nguyễn trọng Tạo và lời bình Huệ Hương Hòang

VIẾT CHO EM
(Nguyễn Trọng Tạo. 2012)

Đặt Em vào giữa chiều thu
Trời thành tơ lụa. Mây mù mỏng tang
Đặt Em vào cõi mơ màng
Mắt đen. Môi đỏ. Ngỡ ngàng hiện lên
Đặt Em vào xứ thần tiên
Nụ hôn run rẩy nối liền thịt da
Đặt Em vào giữa bao la
Đường cong mỹ mãn như là vẽ tranh
Đặt em vào vòng tay anh
Vòng tay nảy những chồi xanh. Ai ngờ
Đặt Em dưới ngực. Cuộc cờ
Không vì thắng bại. Đôi bờ cỏ non
Mặt anh tắm nước suối nguồn
Da thơm mùi cỏ. Tóc thơm gió trời
Anh đi. Em sát bên người
Chuyến xe mộng mị. Buồn vui theo cùng
Lòng anh cười khóc. Mông lung
Biệt ly. Ai chẳng đã từng biệt ly
Đặt Em về chốn phẳng lỳ
Đặt Anh về phía chân đi không đành
Nhớ nhau. Vàng đá để dành
Trời xanh. Áo lụa. Lá cành cùng xanh…



Tôi tự thấy mình thật “to gan” khi dám nghĩ tới chuyện viết lời binh cho thơ của Nguyễn Trọng Tạo. Vì, con người anh, và thơ anh, có bao nhiêu nhà văn, nhà thơ, học giả nổi tiếng đã “phân tích”, “mổ xẻ”. Trong khi tôi chỉ là một anh “nguyên thầy đồ môn toán”, mới thực sự quan tâm đến văn học nghệ thuật những ngày gần đây.
Nhưng rồi tôi lại nghĩ, tôi sẽ chọn một bài của anh mà tôi cho là ít người để ý nhất, và có lẽ không phải ai đọc lên cũng phải rơi nước mắt như tôi. Đó là bài Viết Cho Em, được anh viết vào năm 2012.
Đọc thơ Nguyên Trọng Tạo, tôi luôn hình dung anh là cả một cõi giới bao la, sâu thẳm. Những cảm xúc ào ạt xô bờ như biển, và những khu rừng bí hiểm không biên giới của những ý tưởng.
Trong Viết Cho Em, điều làm cho tôi ấn tượng không phải là một nhân vật Em rất đẹp, rất kiều diễm, “Mắt đen, Môi đỏ” với “đường cong mỹ mãn như là vẽ tranh”, với “da thơm mùi cỏ, tóc thơm gió trời…” Điều làm cho tôi ngạc nhiên, chính là vì cái hành động “Đặt Em”. Có thể người phụ nữ ở đây chỉ bình thường như rất nhiều phụ nữ khác, nhưng với trái tim tràn ngập yêu đương của một thi sĩ, anh đã
“Đặt Em vào giữa chiều thu”
Để
“Trời thành tơ lụa. Mây mù mỏng tang”
Và:
“Đặt Em vào cõi mơ màng
Mắt đen. Môi đỏ. Ngỡ ngàng hiện lên
Đặt Em vào xứ thần tiên
Nụ hôn run rẩy nối liền thịt da
Đặt Em vào giữa bao la
Đường cong mỹ mãn như là vẽ tranh”
Thật hạnh phúc cho người phụ nữ nào có được những khoảnh khắc tình yêu của anh. Và ai nói rằng, tình yêu trai gái không phải là hiện thân của tâm từ? Thật sự, nếu không có một trái tim đầy từ ái, làm sao Nhà thơ có thể đặt người phụ nữ của mình vào trong những cảnh giới đẹp đẽ đến như thể, để họ cũng trở thành đẹp đẽ đến như thế?
Rồi tình yêu thăng hoa:
“Đặt em vào vòng tay anh
Vòng tay nảy những chồi xanh. Ai ngờ
Đặt Em dưới ngực. Cuộc cờ
Không vì thắng bại. Đôi bờ cỏ non”
Chà. Nguyễn Trọng Tạo viết về “chuyện yêu” mà không phải viết về chính nó, là viết về cái thần của nó, cái xúc cảm có được từ nó. Toàn bộ cuộc tình được trần thuật, nhưng lại thật thanh tao. Tôi nghĩ Hồ Xuân Hương nếu đọc những dòng này chắc phải mỉm cười thán phục: Và một tình cảm viên mãn, cũng là sự tri ân đối với người bạn tình:
“Mặt anh tắm nước suối nguồn
Da thơm mùi cỏ. Tóc thơm gió trời”
Rồi chợt tình yêu thần tiên phải đối diện với thực tế cõi đời buồn bã:
“Anh đi. Em sát bên người
Chuyến xe mộng mị. Buồn vui theo cùng”
Và con tim Thi sĩ đa sầu, đa cảm, đã nhìn thấy trước sự chia ly. Dẫu cho trong đời đã từng trải qua bao nhiêu cuộc chia ly, thì cuộc nào cũng sẽ là như nhau tại thời điểm ấy, sầu buồn thăm thẳm:
“Lòng anh cười khóc. Mông lung
Biệt ly. Ai chẳng đã từng biệt ly”
Vi anh biết, Em sẽ về với cuộc đời thường nhật, với những bổn phận mà Em đã tự đặt ra cho mình:
“Đặt em về chốn phẳng lỳ”
Mặc dù vậy, con tim vẫn vương luyến:
“Đặt anh về phía chân đi không đành”
Đến đây, chúng ta không thể không để ý đến cái tài tình tinh tế trong sử dụng ngôn ngữ của Nguyễn Trọng Tạo. Anh đã “đặt Em về chốn phẳng lỳ” và tự đặt mình “về phía chân đi không đành”. Tại sao lại là “chốn”? Và tại sao lại là phía? Vì Em đã đành lòng xa anh để quay trở lại với cuộc sống thường nhật, với những bổn phận và sự bình an. Đó là nơi chốn của nàng. Còn với người thi sĩ, thậm chí phía trước còn chưa phải là một con đường, mới chỉ là một hướng đi, mênh mang vô định. Mà phía sau, tình yêu đã khuất xa. Thật bùi ngùi cho bước chân đi không đành ấy.
Và, ai nói Nguyễn Trong Tạo không chung tình trong tình yêu?
“Nhớ nhau. Vàng đá để dành
Trời xanh. Áo lụa. Lá cành cùng xanh…”
Tình yêu còn mãi trong tim, cho dù đó là tình yêu thứ mấy. Tôi tin chắc rằng với Nguyễn Trọng Tạo là như vậy.
Tình yêu của một Người Trời lạc xuống cõi người

Huệ Hương Hoàng ( Từ Du tư Lê blog)
6/10/2014