Ngày rằm tháng giêng âm lịch
của TQ là tết Nguyên Tiêu một
trong những ngày tết truyền
thống của TQ, cũng là ngày
cuối trong cả dịp Tết Xuân.
Tết Nguyên Tiêu cũng gọi
là Nguyên Tịch, Nguyên Dạ
còn gọi là tết Thượng
Nguyên. Đêm rằm tháng giêng
là đêm trăng tròn đầu tiên
trong năm mới theo Âm lịch.
Đêm hôm đó, trong dân gian TQ
từ trước đến nay đều có
tập trước treo hoa đăng, vì
vậy Tết Nguyên Tiêu còn gọi
là tết “Hoa Đăng”.
Ngắm đèn ăn bánh trôi
là hai nội dung chính trong
ngày tết Nguyên Tiêu. Vậy
tại sao Tết Nguyên Tiêu lại
treo đèn ? nghe nói, năm 180
trước Công nguyên, vua Hán
Văn- nhà vua đời Têy Hán của
TQ được lên ngôi đúng vào
ngày rằng tháng giêng. Để
chúc mừng, nhà vua Hán Văn
quyết định lấy ngày rằm
tháng giêng là ngày hội Hoa
Đăng. Hàng năm vào tối ngày
rằm tháng giêng, nhà vùa
đều ra khỏi cung để đi dạo
cùng chung vui với người dân.
Ngày hôm đó, nhà nào nhà
nấy, trên khắp các ngả
đường, thôn xóm đều treo đủ
các loại đèn với muôn hình
nghìn vẻ để mọi người
thưởng thức. Đến năm 104
trước công nguyên, tết Nguyên
Tiêu đã chính thức trở
thành ngày tết lớn của nhà
nước. Quyết định này, khiến
quy mô của ngày tết Nguyên
Tiêu được mở rộng hơn nữa.
Theo quy định, ở những nơi
công cộng và nhà nào nhà
nấy đều phải chăng đèn kết
hoa, nhất là những khu phố
đông đúc và trung tâm văn hóa
phải tổ chức hội Hoa Đăng,
triển lảm Hoa Đăng rất long
trọng; Già trẻ gái trai đi
xem hoa Đăng , đoán câu đối
trên Hoa đăng, múa đèn Rồng
thâu đêm v,v, về sau năm nào
cũng vậy, dần dần thành
thói quen và truyền từ đời
này sang đời khác. Theo ghi
chép, năm 713 trước công
nguyên, ở kinh thành Trường
An trong đời nhà Đường <tức
Tây An ngày nay>đã làm “núi
đèn” rất lớncao khoảng 7
mét, với hơn 50 nghìn các
loại đèn màu.
Những đèn màu trong
ngày tết Nguyên Tiêu, thường
làm bằng giấy màu sặc sỡ,
với đủ các tạo hình như non
nước, các kiến trúc, các
nhân vật, Hoa cỏ, chim muông
v,v,trong đó đèn ngực bay
là có đặc sắc của TQ nhất.
Đèn ngực bay là một trò
chơi, nghe nói đã hơn một
nghìn năm lịch sử. Trong đèn
này có lắp một bánh xe, khi
thắp chiếc nến trong trong
đèn, thì nhiệt độ lên cao
khiến cho bánh xe quay, qua
đó đẩy con ngựa giấy trên
bánh xe chạy. Bóng ngựa
hiện lên chụp đèn, nhìn từ
bên ngoài như thấy ngực đang
phi nược đại, trông rất sống
động.
Tết Nguyên Tiêu ăn bánh
trôi cũng là một tập tục
lớn. Vào khoảng đời nhà
Tống <năm 960 công nguyên cho
đến năm 1279 công nguyên>, khi
ăn tết này, trong dân gian
bắt đầu thịnh hành một
loại thức ăn mới lạ. Nhân
bằng các loại hoa quả, bên
ngoài lấy bột gạo nếp gói
thành từng viên tròn, rồi
nấu chín, ăn thơm ngon, ngon
miệng. . Về sau, phần lớn
các khu vực ở miền Bắc TQ
đều gọi loại thức ăn này
là “Nguyên Tiêu” còn miền Năm
thì gọi là “bánh trôi”.
Bánh trôi phát triển
đến ngày nay đã có đến gần
30 lọai, nhân bánh trôi gồm
có sơn tra, thập cẩm, vừng,
kem sữa cao cao, xô-cô-la v,v.
Phong vị bánh trôi của mỗi
địa phương cũng không giếng
nhau, bánh trôi của tỉnh Hồ
Nam trắng, trong suốt, thơm,
ngon và ngọt, ở Ninh Ba,
tỉnh Chiết Giang ở miền Đông
nhiều nhân, vỏ mỏng, bánh
trôi như trứng chim bồ câu
của Thượng Hải trông xing
xắn, ăn mát, ngon, ngọt,
bánh trôi nhân Sơn tra, nhân
vừng, nhân kem sữa v,v của
Bắc Kinh cũng có hương vị
độc đáo
Trong ngày tết Nguyên
Tiêu, ngoài ngắm đèn, ăn
bánh trôi, còn có rất nhiều
hoạt động vui chơi giải trí.
Như đi cà kheo, múa ương ca,
múc sư tử v,v,Đặc biệt là
múa sư tử , ngoài ở TQ ra,
các nơi trên thế giới cá
người Hoa cư trú, mỗi khi
vào dịp tết đều tổ chức
múa sư tử. Múa sư tử của TQ
được chia thành hai phái là
“phái Nam” và Phái Bắc” .
Múa sư tử của phái miền Nam
thì chú trọng về thay đổ
động tác và kỹ xảo, thường
là với hình thức hai người
múa là chính, điệu múa linh
họat và biến đổi khôn
lường; Múa sư tử phái Bắc
coi trọng khí thế, thường
là mười mấy người, thậm
chí là mấy chục người cùng
múa. Khi múa có đệm nhạc
mang đậm đặc sắc dân gian TQ,
bắt kể là người múa hay là
người xem đều tích cực tham
gia, thể hiện sự náo nhiệt
của bầu không khí ngày rằm
tháng giêng.
|