Mỹ Hằng / daidoanket.vn
“Bởi chưng hay ghét cũng là hay thương”
Tôi may mắn được sống gần gũi và thân
thiết với Lưu Quang Vũ những năm cuối đời, nên thân thiết và hiểu Vũ
lắm. Đời anh thật giống với một câu thơ của cụ Nguyễn Đình Chiểu “Bởi
chưng hay ghét cũng là hay thương”.
Vũ viết kịch để vạch cho xã hội thấy
những ung nhọt, những bất cập không phải vì muốn đánh đổ nó, thù ghét nó
mà chỉ vì quá thương đời đấy thôi. Lúc nào Vũ cũng khao khát một xã hội
tốt đẹp, công bằng và hạnh phúc cho con người, nên anh viết bằng cả tấm
lòng, như một bác sĩ chữa bệnh, không vạch vòi vào đúng căn bệnh, làm
sao biết được thuốc nào để trị. Đóng góp ấy của Vũ, người đời đã ghi
nhận và vì thế, anh chưa lúc nào rơi vào quên lãng.
Vấn đề dân chủ ở nông thôn, vấn đề cư xử giữa
con người với con người, là sự đòi hỏi chính đáng của nhân dân về một
cơ cấu hợp lý trong tổ chức xã hội. Từ vài thập kỷ trước, Lưu Quang Vũ
đã đặt ra điều đó, và cho đến nay, vẫn đang là vấn đề thời sự.
Kịch Lưu Quang Vũ hóm hỉnh, sâu sắc, tế nhị và cách diễn tả hấp dẫn vô
cùng, người xem bị cuốn hút từ đầu đến cuối, không lơi ra được, 25 năm
sau ngày anh mất, chưa tác giả nào làm được điều đó. Anh viết giỏi, viết
nhiều nhưng là một người khiêm nhường, giản dị, lúc nào cũng cứ thủ
thỉ, sống rất sâu sắc.
Chúng tôi là bạn thân nên có gì cũng
san sẻ cho nhau, bổ sung những điều mà bạn mình thiếu hụt. Tôi đi công
tác Thanh Hóa, thấy có chuyện một xã tổ chức thi đấu boxing, người ta cứ
tưởng hễ khỏe là ăn tiền, nên cử một ông phó cối lên thi, tôi về kể cho
Vũ nghe, thế là Vũ đưa ngay ông phó cối vào thành võ sĩ Đại Dương trong
“Bệnh sĩ”.
Tôi đi công tác miền Nam, ngồi ăn bánh
mì ở sân bay, cái miếng báo gói bánh mì có câu chuyện một cậu bé da đen
bị đánh tráo, thấy hay quá, tôi chùi hết mỡ dính trên tờ báo, đút vào
túi đem về cho Vũ đọc. Vũ đọc xong bảo tuyệt vời, thế là cùng với tôi,
đạo diễn Nguyễn Ngọc Phương, chúng tôi cùng chấp bút cho kịch bản “Đôi
dòng sữa mẹ” ra đời.
Cứ nhớ mãi cái mùa thu oan nghiệt ấy,
cách đây 25 năm, ngày 29/8/1988, phút giây cuối cùng, trên chuyến xe
định mệnh, tôi cõng Vũ đi tìm bệnh viện, trong khi sau tai nạn, Xuân
Quỳnh và cháu Mí đã mãi mãi ra đi, vậy mà cuối cùng Vũ cũng không qua
khỏi số mệnh.
Một phần tư thế kỷ rồi, nỗi đau nào
rồi cũng phải nguôi ngoai, nhưng sự ra đi của Vũ làm thiệt hại cho sân
khấu Việt Nam lớn quá, nhiều lúc tôi cứ nghĩ, giá không có tai nạn ấy,
thì cho đến hôm nay, Vũ vẫn còn đang lôi kéo hàng đoàn khán giả lũ lượt
đến với sân khấu, để cùng khóc cười và thắp lên những ngọn lửa yêu
thương với anh.
Lưu Quang Vũ từng viết: “Người ta chỉ
chết đi khi không còn để lại điều gì trong lòng nhau”, câu văn ấy có
phải là một điềm báo, là một tiên đoán xót xa cho phần đời ngắn ngủi của
anh? Nhưng bù lại, nó cũng là một tiên đoán về cuộc đời vĩnh cửu cho
những gì mà anh đã cống hiến.
Với tôi, với những khán giả luôn yêu thương và quý trọng anh, Vũ chưa bao giờ chết cả./.
.jpg)
