Trang

Thứ Sáu, 1 tháng 3, 2013

Người nổi tiếng: Đồng chí của tôi (thơ Văn Cao)

  Đồng chí của tôi 
 Văn Cao


(Nguyễn Trọng Tạo: Hơn 20 mươi năm “im lặng” về thơ lại chính là thời gian Văn Cao làm thơ nhiều nhất. Những bài thơ chi chít trong cuốn sổ tay nhỏ xíu úa màu thời gian vàng vọt. Những bài thơ viết trên vỏ bao thuốc lá nhặt được trong quán rượu. Có bài thơ được ghi lại không phải chữ của ông mà là chữ của vợ ông, bà sợ ông quên đi mất nên bắt ông đọc lại để bà chép lại. Năm 1987, Nguyễn Thụy Kha đã lần mò chép lại những bài thơ trong tập bản thảo nhòe mờ ấy của ông rồi đưa cho tôi đọc. Giữa quá nhiều bất trắc cuộc đời, tiếng thơ Văn Cao chẳng bao giờ đổi giọng. Chữ nghĩa của ông như được viết ra từ ngòi bút kim cương chứ không phải bút lông bút sắt. Và khi tiến hành chọn bản thảo tập thơ Lá, Văn Cao rất vui lòng ủy thác cho Nguyễn Thụy Kha, Thanh Thảo và tôi tuyển chọn. Hầu như ông hoàn toàn yên tâm về việc đó. Ông nói: “Ba thằng mày bảo được là được!”. Dù là trong thời kì “đổi mới” rất mạnh mẽ, chúng tôi vẫn thấy ông có một bài thơ mà nhà xuất bản khó lòng chấp nhận, đấy là bài Đồng chí của tôi viết năm cải cách ruộng đất (1956). Bài thơ tràn đầy lòng tin vào chủ nghĩa xã hội mà cảnh tỉnh những sai lầm của hiện tại, nó là tiếng lòng thống thiết của người cộng sản bị xử bắn oan gửi tới các đồng chí của mình. Không trung thực với Đảng, không có lòng can đảm của một đảng viên, không chan chứa một trái tim nhân đạo… không thể viết được một bài thơ rớm máu như thế. Nhưng 30 năm và hơn thế nữa, nó vẫn chỉ là bài thơ của riêng ông. Chúng tôi biết điều đó, và đề nghị ông “để lại”, ông đồng ý ngay. Đầu năm 1995, tôi nhắc lại với ông bài thơ ấy, và thấy đã đến “thời” bài thơ có thể in được rồi, nhưng ông nói sau khi nhấp một ngụm rượu: “Thôi, cứ để sau khi mình chết rồi in cũng chưa muộn”. Ngày ông qua đời, tôi bỗng mở sổ tay xem lại bài thơ ấy, và tôi đã khóc...NTT)



Người ta các đồng chí của tôi

Treo tôi lên một cái cây

Đợi một loạt đạn nổ

Tôi sẽ dẫy như một con nai con

Ở đầu sợi dây

Giống như một nữ đồng chí

Một anh hùng của Hà Tĩnh

Tôi sẽ phải kêu lên

Như mọi chiến sĩ bị địch bắn

Đảng Lao động Việt Nam muôn năm

Cho mọi người hiểu khi tôi chết

Vẫn còn là một đảng viên

Cho mọi người hiểu khi tôi chết

Máu của tôi vẫn còn là máu của Việt Nam

Ở dưới gốc cây có các cụ già các bà mẹ

đã nuôi cách mạng

Các em nhỏ từ ba tuổi đứng nhìn tôi

dẫy chết

Có mẹ tôi

Ba lần mang cơm đến nhà tù

Hãy quay mặt đi

Cho các đồng chí bắn tôi

Tôi sợ các cụ già không sống được

Bao năm nữa

Để nhìn thấy xã hội chủ nghĩa

Của chúng ta.

Chết đi mang theo hình đứa con

Bị bắn

Tôi sợ các em còn nhỏ quá

Sẽ nhớ đến bao giờ

Đến bao giờ các em hết nhớ

Hình ảnh tôi bị treo trên cây

Bị bắn

Hãy quay mặt đi

Cho các đồng chí bắn tôi…

Nước mắt lúc này vì Đảng nhỏ xuống

Dòng máu lúc này vì Đảng nhỏ xuống

Đảng Lao động Việt Nam muôn năm

Đảng Lao động…

(1956)


Trần Văn Khánh: Bài thơ ”Đồng chí của tôi” được làm từ 1956, nay tưởng như mới được làm hôm qua! Vì ở đâu đó, vẫn vậy!
Nay, nòng súng đang chĩa vào nhân dân, đạp vào mặt người biểu tình yêu nước (cùng là đảng viên với nhau!). Lý tưởng của ĐCSVN cao quý và vinh quang biết bao nhiêu ! than ôi, chính những người cầm lái lại bị "mất phanh", lại trở thành những con sâu để cho "quân” a dua theo, làm mất toàn bộ lòng tin của nhân dân vào ĐCS!
                                                  (Source: Blog NguyenTrongTao)

20 nhận xét:

  1. Bài thơ rơi nước mắt !
    Nhớ về Đảng Lao Động VN. Kính cẩn tưởng niệm Văn Cao.

    Trả lờiXóa
  2. Đọc bài thơ nghe sao mà xót xa cay đắng!!!

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Và lạnh cả người khi tác giả mô tả tài tình, thấm thía quá chị ạ!

      Xóa
  3. Xin một lần nữa kính cẩn nghiêng mình trước vong hồn của cụ Văn Cao và tôi như lại muốn bật lên âm hưởng của bài Tiến Quân ca hùng tráng. Bằng niềm tin sắt đá kể cả trong những năm bị vùi dập, Cụ Văn Cao quả rất xứng đáng là NGƯỜI VIẾT QUỐC CA VIỆT NAM.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Không ngờ người viết quốc ca cũng bị vùi dập anh nhỉ! Vậy còn bao nhiêu văn nghệ sỹ khác nữa....

      Xóa
  4. Cụ Văn Cao, còn tôi (theo cách gọi của hướng đạo) lại gọi là Anh Văn Cao, tôi ngạc nhiên khi Anh Văn Cao nhìn thấy sự việc trước không biết bao nhiêu năm nên đã nói :" Anh Văn Cao ơi, em không hiểu sao anh tường tượng và nhìn xa thế. Anh trả lời :"Nếu không tưởng tượng và không nhìn xa thì không thể là nhạc sĩ, em hiểu không." Bài thơ này cũng vậy ST ạ. Ông nhìn thấy lúc nào nên công bố cho hợp thời, mặc dù sáng tác từ lâu. Chào !

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Công bố đúng lúc bài này làm cho dân ta càng yêu quý ông hơn, chị ạ. Ông thật sâu sắc!

      Xóa
  5. Nửa cuối TK 20, theo tôi Văn Cao là một nhân cách lớn trong giới Văn nghệ sĩ Việt Nam ở cả 2 phía !

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Em chỉ biết nói rằng em cũng đồng ý với anh!

      Xóa
  6. Đọc bài thơ này,chị lại thấy đau buồn vì nó gợi lại những kỷ niệm đau đớn không bao giờ quên .Ông Bố nuôi của chị(hai ông bà không có con nên nhận chị làm con nuôi) là đảng viên ĐảngLĐVN ông đã bị xử bắn trong cải cách ruộng đất,Bố chị thoát ly từ 1937,cả Bố Mẹ đều là đảng viên,trong khi Bố đi làm công tác CCRĐ thì Mẹ chị lúc đó là ủy viên HĐND xã,ủy viên BCH PN huyện,gia đình đã hiến rất nhiều ruộng đất,ao hồ và nuôi giấu cán bộ trong thời gian địch tạm chiếm lại bị quy là Quốc Dân Đảng,giữa trưa bắt đứng trên ổ kiến lửa ngoài trời nắng,còn vận động chị ruột của chị làm côt cán tố mẹ chị bóc lột(lúc đó chị đang học ở QL,còn anh chị 15 tuổi là thư ký của đảng ủy xã Lý họ (quê cụ Nguyễn Bỉnh Khiêm) vì đi trọ học ở đó.Em bảo có thể nào quên được không ?

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Em xin lỗi vì đã làm chị nhớ lại và phải buồn...Mẹ em cũng tham gia SƯA SAI CCRĐ. Khi đi về, mẹ em buồn lắm, nhưng lúc ấy em còn bé nên chỉ biết lo cho mẹ...không biết bà làm thế nào?...

      Xóa
  7. Đọc bài thơ thật đau xót, thật buồn. Chúng ta đã có những sai lầm trong Thời kỳ CCRĐ, trong NVGF. Và tôi hay nghĩ rằng trong thời kỳ này nữa, khi mà Đảng ta đang đi ngược với lòng dân. Theo Tầu cam tâm làm chư hầu của TQ. Rồi sẽ qua đi, chỉ còn lại những kỷ niệm đắng cay như bài thơ này.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Em cũng nghĩ như vậy chị ạ! Nhưng liệu có nhà thơ hay nhà văn nào ...dũng cảm như VĂN CAO?

      Xóa
  8. Đau lòng, thương nhớ và giận giữ khi đọc bài thơ này. Những năm CCRĐ biết bao nhiêu nhiêu người đã phải ra đi một cách oan uổng, trong đó có những người thân của mình đấy các bạn ạ.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Chị ơi, nếu Đảng xin lỗi rồi sửa chữa triệt để thì ta bớt đi nỗi đau khổ! Nhưng...

      Xóa
  9. Có một anh quen làm bí thư huyện ủy... cũng xuýt được hường ân huệ này . May đúng sáng đi ra pháp trường thì có giấy phóng thích ấy . Ông VC mà lộ ra bài này hồi ý thì... mọt gông

    Trả lờiXóa
  10. ST có biết sao nhạc sĩ Văn Cao nghiện rượu không ? Cũng là một chuyện buồn đáng trách... Khi nói chuyện với chị tay ông thỉnh thoảng lại run lên, phải uống 1 ngụm rượu mới hết run, nghĩa là ông uống rượu thay nước. Sai lầm thế đấy, em ạ. Chào !

    Trả lờiXóa
  11. Vâng, một con người vĩ đại bị xã hội vùi dập,lãng quên. Em quen con trai ông ấy.

    Trả lờiXóa